پایگاه
خبری فولاد ایران - هدف ترامپ تغییر رژیم با کمترین هزینه است و برای
آن استراتژی «تحریم اقتصادی» را برگزیده است. این تحلیل و تیتر نوشته یکی از نشریات
آمریکایی است. اما سوال اینجاست که چرا آمریکا «فعلا» استراتژی جنگ را انتخاب نمی کند؟
به شش دلیل!
1⃣- هزینه های
سرسام آور: هر چند عده ای می گویند هزینه جنگ را برخی از همسایگان محترم، مهربانانه
و گشاده دستانه تقبل کرده اند. اما جنگ فقط هزینه مالی مستقیم ندارد. هزینه های مالی
غیرمستقیم و هزینه روانی کشته شدن سربازان آمریکایی بالاست. برخی از مادران آمریکایی
خود را کشتزار خون می نامند. یعنی فرزندانی را پرورش می دهیم که بعدا خون شان ریخته
می شود!
2⃣- ترس از واکنش
های وحشتناک ایران؛ مدیر مطالعات دفاعی آمریکا در مرکز منافع ملی یادداشتی تحلیلی نوشته
با عنوانی بسیار جالب: من پیش از این یک بار علیه ایران جنگیده ام و این جنگ پایان
بدی داشت. او و تیمش جنگ آمریکا و ایران را در اتاق فکرشان شبیه سازی کرده و نشان داده
اند که واکنش های نظامی ایران می تواند بسیار دردناک باشد.
3⃣- عدم امکان
مدیریت کشور بعد از غلبه احتمالی: تحلیل گران آمریکایی می گویند بر فرض که در جنگ توانستیم
موفق شویم. کشوری با 80 میلیون جمعیت با پراکندگی بالا که بسیاری شان نظامی و شبه نظامی
هستند را چگونه می خواهیم مدیریت کنیم؟
4⃣- مشروعیت بین
المللی: آمریکا برای جنگ با هر کشوری نیازمند یک دلیل محکمه پسند نزد افکار عمومی جهانی
است. اکنون به لطف مذاکرات منجر به برجام و انضباط هسته ای هیچ دلیل محکمی برای آمریکا
وجود ندارد.
5⃣- کانون نفرت:
در جنگ کانون نفرت بیشتر متمرکز می شود روی دشمن. اما در تحریم کانون نفرت متمرکز می
شود روی مدیران ارشد کشور. مردم در جنگ می دانند که مسبب اصلی کیست اما در تحریم هر
گونه نابسامانی را از چشم مدیران ارشد می بینند.
6⃣- گستردگی اثرات
منفی: در جنگ شما می توانید 1000 خانواده را داغدار کنید اما در تحریم، می توانید زندگی
تک تک 80 میلیون ایرانی را سیاه کنید. جنگ را فقط بخش خاصی از جامعه مزمزه می کنند
اما در تحریم کام تمام هشتاد میلیون ایرانی تلخ می شود.
▫️بنابراین عقلانیت استراتژیک می گوید که هزینه های قطعی جنگ
از منافع احتمالی آن بالاتر است و «فعلا» (با تاکید بر روی فعلا) نباید در دستور کار
قرار بگیرد. چگونه تحریم های اقتصادی منجر به تغییر رژیم می شود؟ در سه مرحله!
🔵 مرحله اول:
تحریم ها منجر به قفل شدن برخی از سازوکارهای اقتصادی و متلاطم شدن برخی دیگر از متغیرهای
اقتصادی می شود. حقوق ها نامنظم می شوند. بیکاری وسعت می گیرد. کالاهای اساسی کمیاب
می شود و ...
🔴 مرحله دوم:
اعتصابات و اغتشاشات اجتماعی شروع می شود آمریکایی ها هر روز آن ها را رصد می کنند
بیشتر از ما و دقیق تر از ما.
⚪️ مرحله سوم:
آمریکایی ها بسته به شرایط در گام سوم ممکن است به چهار گزینه فکر کنند: مذاکره، انقلاب
و کودتای ضدآمریکایی و جنگ. در گزینه مذاکره تغییر رژیم رخ نمی دهد بلکه تغییر رفتار
رخ می دهد. ممکن است آمریکا خود را برای انقلاب نیز آماده کند از طریق چهره سازی برخی
مهره های سیاسی اپوزیسیون برای فردای نظام. اما گزینه سوم کودتای ضدآمریکایی است. ممکن
است در ظاهر کودتایی شکل بگیرد توسط عده ای مقام بلندپایه وطن پرست با ظاهری ضدآمریکایی
اما در باطن از حمایت آمریکا برخوردار. در گزینه آخر آمریکا در حالی که کشور در ضعف
نسبی به سر می برد وارد جنگ شود. جنگی که در پوشش نجات بخشی یک ملت!
🌍 تجویز راهبردی:
در این زمینه چه می تواند کرد؟ پیشبرد همزمان و قاطع گشایش های
اجتماعی، پوشش های اقتصادی و مذاکرات سیاسی.
◽️پوشش اقتصادی:
می دانم که تیم های کارشناسی بصورت کاملا فشرده دارند روی برنامه های پوششی چتر ایمنی
اقشار آسیب پذیر کار می کنند. اخذ تصمیمات شجاعانه، اعلان شفاف برنامه ها و اجرای قاطع
می تواند آرامش بخش باشد. با تصمیمات خاکستری و تکراری به جایی نمی رسیم.
▫️مذاکرات سیاسی با اروپا به صورت کاملا جدی در جریان است اما
مذاکره با آمریکا نیز نباید حیثیتی شود. اگر منافع ملی اقتضا می کند چرا که نه؟ از
مذاکره چهره به چهره با امریکا تابو نسازیم. فراموش نکنیم که منافع ملی بر هر چیزی
به ویژه اعتبار شخصی ارجحیت دارد. حتما لازم نیست برای کشور خون داد گاهی اوقات با
خرج از اعتبار شخصی رییس جمهور (و نه اعتبار جمهور) بسیاری از مسایل حل می شود.
▫️گشایش های اجتماعی یعنی برخورد مداراگونه و پدرانه با فعالان
رسانه ای یا جریان های خاص فکری-اجتماعی و یا رفع محدودیت برخی فعالان سیاسی و رفع
فیلترینگ و پرهیز از هر گونه تقابل سازی ملت-حکومت در این برهه حساس در کنار دو مورد
قبلی باید در دستور کار قرار گیرد.
🎲 این ماییم که
باید در مورد ایران تصمیم بگیریم نه فرد دیگری
✍️دکتر مجتبی لشکربلوکی
👈مطالعات آمریکا