پایگاه
خبری فولاد ایران - آقای همتی دو پروژه خیلی مهم رو شروع کرده‌اند، یکی «بازار
متشکل ارزی» و دیگری «عملیات بازار باز». در این پست مروری بر اهمیت این دو پروژه می‌کنیم،
و در انتها به جدی‌ترین مانع بر سر موفقیت پروژه «عملیات بازار باز» می‌پردازیم.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
بازار متشکل ارزی:
تا حالا، تزریق اسکناس بانک مرکزی در بازار از طریق یک سری صرافی‌های
خاص انجام می‌شده. بانک مرکزی اسکناس رو به قیمت‌هایی پایینتر از قیمت‌های بازار به
این صرافی‌ها می‌فروخته و ازشون می‌خواسته ارز رو به همون قیمت پایین به بازار تزریق
کنند. البته می‌دونیم که هر جا قیمت ابلاغی باشه، رانت هم هست. لذا اگه تصور می‌کنید
واسطه‌های بانک‌مرکزی رانتهای میلیاردی گرفتند، درست تصور می‌کنید. یکیشون آقای مظلومین
بود که اعدام شد، خیلیهای دیگه رانتها رو گرفتند و رفتند. یکی از دلایلی که معاون ارزی
آقای سیف مدتی بازداشت بود به همین رانتها مربوط می‌شد.
راه‌حل این مشکل، تشکیل یک بازار متشکل ارزی برای معاملات اسکناس
بود. مکررا و از زبان کارشناسان متعدد، این سیاست به آقای سیف توصیه شد. اما ایشون
یا بی‌اعتنایی می‌کردند، یا قصور رو به گردن سازمان بورس و بقیه می‌انداختند. در نهایت
همین بی‌اعتنایی آقای سیف به این توصیه، برای معاون ارزی ایشون دردسر شد.
ایده «بازار متشکل ارزی» برای اسکناس ارز، ایده درستی‌ست و بشدت
به اون نیاز داریم. اما ایده درست یک مسئله‌ست و اجرای درست مسئله دیگه. اگر آقای همتی
موفق بشوند که در عمل یک بازار بهینه برای اسکناس ارز شکل بدهند، گام مهمی در کاهش
رانتهای توزیع شده توسط بانک‌مرکزی برداشته‌اند.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
عملیات بازار باز:
دو هفته پیش تو این پست
https://t.me/Economics_and_Finance/730
توضیح دادم چرا بانکها به هم وام یک شبه می‌دهند. نرخ بهره وامهای
بین بانکی، بر رشد نقدینگی موثره. لذا بانکهای مرکزی از طریق تعیین این نرخ، سیاستگذاری
پولی می‌کنند و تورم رو مدیریت می‌کنند. به همین دلیل هم به نرخ بهره بازار بین بانکی،
نرخ بهره سیاستی میگن.
تا حالا بانک مرکزی ایران سعی می‌کرده با دستور و ابلاغ، نرخ
بهره سیاستی رو در سطح مورد نظرش قرار بده. اما می‌دونیم قیمت‌های دستوری در بهترین
حالت بی‌اثرند و در بدترین حالت به رانت منجر می‌شن.
در بقیه دنیا، بانک مرکزی از طریق معامله اوراق خزانه دولتی با
بانکها در ازای پول نقد، عرضه پول نقد در بازار بین بانکی رو کم و زیاد می‌کنه. کم
و زیاد شدن عرضه پول، بر نرخ بهره اثر می‌گذاره. به این ترتیب بجای دستور و ابلاغ،
از طریق عرضه و تقاضا نرخ سیاستی محقق می‌شه. به این می‌گیم «عملیات بازار باز».
علیرغم سالها اصرار کارشناسان به آقای سیف، ایشون ابدا زیر بار
اجرای «عملیات بازار باز» نمی‌رفت و ترجیح می‌داد با دستور و ابلاغ مدیریت کنه. اقدام
آقای همتی در اجرایی کردن «عملیات بازار باز» تحولی عظیم و ستودنی‌ست.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
اما عملیات بازار باز در شرایطی که نظام بانکی مبتلا به «توطئه
پانزی» شده باشه، یعنی ترازنامه‌اش ناتراز باشه، اصلا کارایی در مدیریت نقدینگی و تورم
نداره. امروز، ناترازی ترازنامه نظام بانکی جدی‌ترین مانع بر سر موفقیت پروژه عملیات
بازار بازه.
البته آقای همتی در انتهای پست ۷ اردیبهشت‌شون، اونجا که نوشتند
«شرط موفقیت این سیاستهای اصلاحی انضباط مالی دولت، و اصلاح ناترازی ترازنامه بانکهاست»،
به همین مانع جدی اشاره کردند.
https://www.instagram.com/p/BwyOTKHA9pk/
پس از اونجا که کارایی «عملیات بازار باز» فقط بعد از رفع این
ناترازی‌ها بروز می‌کنه، اصلاح نظام بانکی کشور باید در اولویت باشه. در آینده، بیشتر
در این مورد بحث خواهیم کرد.
وقایع اقتصادیه - پویا ناظران