پایگاه خبری فولاد ایران – کشورهای حوزه خلیج فارس در دهه های آینده با یک گذار از سوخت های فسیلی روبرو هستند. اما انتقال دیگری به موازات آن اتفاق می افتد که به همان اندازه قابل توجه است: تغییر از اقتصادهای تحت رهبری دولت و هنجارهای اجتماعی محافظه کارانه به سمت جوامع تا حدودی آزادتر و بازتر. این چشم انداز هیجان انگیز است. میلیون ها نفر از آزادی ها و فرصت های جدید بهره مند خواهند شد. اما همچنین نگران کننده است، زیرا در صورت عدم تطبیق دولت های خودکامه، خطر بی ثباتی اجتماعی را به همراه دارد.
این که آیا کشورهای خلیج‌فارس در بازنگری قراردادهای اجتماعی خود موفق می‌شوند نه تنها برای مردم خود، بلکه برای جهان نیز به دلیل تأثیر آنها در نفت و گاز و نقش آنها در صدور ارزش‌های فرهنگی در سراسر جهان اسلام، اهمیت دارد.
از زمانی که دولت‌های خلیج‌فارس کنترل تولید نفت و گاز را از شرکت‌های غربی در دهه 1970 به دست گرفتند، قرارداد اجتماعی مشخص بود. حاکمان از دلارهای نفتی استفاده می کردند تا شهروندان خود را با همه چیز، از مشاغل راحت در بخش دولتی گرفته تا یارانه های آب و پاداش برای تازه ازدواج کرده ها، متنعم کنند.
امارات متحده عربی و عربستان سعودی که مجموعاً 14 میلیون بشکه نفت در روز پمپ می کنند، می دانند که تقاضا برای سوخت های فسیلی کاهش خواهد یافت. این به آنها فرصتی 10 تا 20 ساله می دهد تا اقتصاد خود را متحول کنند. جنگ در اوکراین منجر به افزایش قیمت انرژی شده است که می تواند به معنای درآمد 3.5 تریلیون دلاری کشورهای حاشیه خلیج فارس از صادرات انرژی طی 5 سال آینده باشد و این امر باعث ایجاد اندوخته ای برای سرمایه گذاری می شود.
زمینه ژئوپلیتیکی نیز تغییر کرده است. حمایت آمریکا کمتر تضمین شده است، در حالی که پیوندهای نزدیک تری با کشورهای دیگر، از هند گرفته تا اسرائیل، ایجاد می شود.
به همین ترتیب، شهروندان خلیج فارس به ابزارهایی برای موفقیت در عصر جدید نیاز خواهند داشت. مکان های آموزشی مکان خوبی برای شروع است. دانش‌آموزان در قطر، عربستان سعودی و امارات از همتایان کشورهای ثروتمند خود بسیار عقب هستند. نرخ ترک تحصیل بالاست زیرا دانش‌آموزان تصور می‌کنند که می‌توانند به یک شغل دولتی تکیه کنند. یک آموزش بهتر آنها را برای رقابت در بخش خصوصی آماده می کند.
چالش دیگر رابطه بین دولت و افراد است. تا کنون، آزادی های اجتماعی بیشتر با سرکوب سیاسی و تمرکز بیشتر همراه بوده است. با این حال، چشیدن طعم آزادی در زندگی روزمره ممکن است مردم را ترغیب کند که در سیاست نیز بیشتر به دنبال حرف زدن باشند. زمانی که تغییرات اقتصادی بازنده‌هایی ایجاد می‌کند، دولت‌ها حداقل باید به نارضایتی‌ها توجه کنند.
به گزارش فولاد ایران، هیچ کشور خلیج فارس به این زودی ها به دموکراسی تبدیل نمی شود. اما اگر بخواهند اقتصاد خود را از هیدروکربن ها بدون تحریک ناآرامی دور کنند، دولت ها باید نسبت به شهروندان عادی پاسخگوتر باشند. در غیر این صورت ممکن است این آهنگ متوقف شود.
منبع: اکونومیست