پایگاه خبری فولاد ایران- هیچ کشوری با 14 مرز زمینی بیشتر از چین همسایه ندارد. کره شمالی پرآشوب و سرکش. میانمار جنگ زده و آنهایی که با آنها اختلافات شدید ارضی دارد، مانند هند. سایرین که با آنها مرزهای دریایی دارد، مانند ژاپن و تایوان که دائماً در حال تهدید و حمله به آن است. کنار آمدن با این گروه ها تحت هر شرایطی دشوار است، اما دیپلماسی معیوب چین کار را سخت‌تر می‌کند.
برای قرن‌ها رهبران چینی جهان را به‌عنوان مجموعه‌ای از دایره‌های متحدالمرکز می بینند که از تخت اژدها سرچشمه می‌گیرد.
شی جین پینگ، قدرت کنونی چین، چرخشی از قرن بیست و یکم را بر این جهان بینی انجام می دهد. او در داخل خود را به "هسته" حزب کمونیست تبدیل کرده و مخالفان را به ویژه در مناطق مرزی سرکوب کرده است. در سطح جهانی، او چین را به قدرتی قدرتمندتر تبدیل کرده است. اما برای نزدیک‌تر کردن همسایگان چین به آن برای گرم کردن قلب مردم و تقویت وابستگی، برنامه‌ریزی نکرده است.
چندین همسایه آن برای مقابله با قاطعیت فزاینده چین، خود را بیشتر با آمریکا هماهنگ می کنند. بیشتر آنهایی که با چین دوست هستند بی ثبات هستند. دیگران از نیت آن می ترسند. در رای گیری اخیر در سازمان ملل، تنها پنج نفر از بیانیه ای در رد انتقاد از سیاست های چین در سین کیانگ حمایت کردند. همه اینها نشان دهنده ضعف در سیاست خارجی چین است که می تواند جاه طلبی های آقای شی را تضعیف کند. به زبان ساده، اگر چین نتواند همسایگان خود را به کار گیرد، آیا واقعاً می‌تواند رهبری آمریکا را در جهان به چالش بکشد؟
به گزارش فولاد ایران، کشورهای قدرتمند اغلب سعی می کنند با تسلط بر منطقه خود از لحاظ اقتصادی، نظامی، سیاسی و فرهنگی، رفاه و امنیت خود را افزایش دهند. در دوران مدرن، فرانسه، آلمان، ژاپن و روسیه همگی به دنبال هژمونی محلی با زور و عواقب ویرانگر بوده اند. اتحادیه اروپا به طور مسالمت آمیز گسترش یافته است، اما همچنان یک قدرت حاشیه ای در دفاع و امنیت است. فقط آمریکا توانسته برای مدت طولانی بر منطقه خود مسلط شود.
این تا حدودی به دلیل جغرافیا است که به آمریکا کمک کرده است تا قدرت‌های بزرگ دیگر را دور نگه دارد. اما او از طریق ترتیبات سودمند متقابل، از جمله توافق تجارت آزاد با مکزیک و کانادا، روابط دفاعی نزدیک با هر دو (به ویژه کانادا) و مرزهای نسبتاً باز، خود را به همسایگان خود متصل کرده است.
همسایگی چین بسیار پیچیده تر است. این کشور 22800 کیلومتر مرز زمینی دارد که بیش از هر کشور دیگری است. علاوه بر این، هر هشت مرز دریایی آن مورد مناقشه است. همسایگان چین شامل قدرت های بزرگ اقتصادی و نظامی مانند هند و روسیه هستند که جاه طلبی های منطقه ای خود را دارند.
همسایگان چین در سه بخش بزرگ قرار می گیرند: کشورهای شکننده یا در حال شکست (افغانستان، لائوس، میانمار، نپال، کره شمالی و پاکستان)، دشمنانی که روابط نزدیک دارند اما از سلطه چین می ترسند (مغولستان، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی)، و کشورهایی که دارای پیمان های دفاعی با آمریکا یا پیوندهای نظامی با آن هستند (هند، ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی، تایوان و ویتنام).
مقامات چینی تلاش برای هژمونی منطقه ای را رد می کنند. چین در اظهارات آنها تنها می خواهد مرزهای قانونی خود را بازپس گیرد، نه گسترش آنها یا تسلط بر همسایگان. آنها آمریکا را به دلیل ناامید کردن جاه طلبی های چینی سرزنش می کنند. آقای شی در یک سخنرانی در ماه مارس از این شکایت کرد که کشورهای غربی، به رهبری آمریکا، مهار، محاصره و سرکوب همه جانبه را علیه ما اعمال کرده اند.
آمریکا واقعاً اخیراً برای بهبود روابط با کشورهای نزدیک به چین سخت کار کرده است. با این حال، بسیاری از مشکلات آقای شی با همسایگانش به زمانی برمی‌گردد که آنها احساس می‌کردند که توسط آمریکا (در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما) نادیده گرفته شده‌اند یا از آن (در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ) نگران شده‌اند.
همسایگان آشفته چین نیز همکاری نزدیک تری با یکدیگر دارند. هند زیردریایی های ویتنامی را آموزش داده است، 12 قایق گشتی سریع السیر را به ویتنام عرضه کرده و موافقت کرده است که یک ناو موشکی به این کشور بدهد. هند نیز اخیرا موشک های کروز به فیلیپین فروخته است. ژاپن کشتی های گشت زنی برای ویتنام و رادار برای فیلیپین فراهم کرده است، که همچنین از سال 2020 سه کشتی نیروی دریایی از کره جنوبی دریافت کرده و چندین کشتی دیگر نیز دریافت کرده است.
تصویر اقتصادی چندان واضح نیست. چین یک شریک ضروری برای همه همسایگانش، از جمله آنهایی است که ادعاهای ارضی متضاد دارند. تجارت دوجانبه کالا با 20 همسایه زمینی و دریایی خود در سال 2022 کمی بیش از 2 تریلیون دلار بود که در دهه گذشته 74 درصد افزایش داشت. این بیشتر از مجموع تجارت آمریکا و اتحادیه اروپا با کشورهای مشابه است. در کشورهای فقیرتر، چین نیز منبع بزرگ سرمایه گذاری است. یک قرارداد تجاری به نام مشارکت اقتصادی جامع منطقه ای که در سال 2022 اجرایی شد و چین و هشت کشور همسایه آن را درگیر کرد، تجارت فرامرزی را بیشتر تقویت خواهد کرد.
اما در مجموع، همسایگان چین بیشتر از چین به آمریکا و اتحادیه اروپا می فروشند. علاوه بر این، چین عادت ناراحت کننده ای دارد که از قدرت اقتصادی خود برای تنبیه همسایگانی که او را ناراحت می کنند استفاده می کند. نمونه اولیه آن در سال 2010 بود، زمانی که چین صادرات مواد معدنی کمیاب به ژاپن را پس از درگیری در دریای چین شرقی ممنوع کرد. با این حال، آقای شی این رویه را گسترش داده است. این هفته او محدودیت‌های جدیدی را بر عناصر کمیاب اعمال کرد.
چین همچنین نتوانسته است تجارت های مشکوک چینی و باندهای جنایتکار را در طرح در کمربند و جاده باز دارد. لائوس، میانمار و فیلیپین همگی شاهد هجوم عظیم پول و کارگران چینی به سرمایه گذاری های قماری بوده اند که منجر به افزایش جرم و جنایت شده است. حتی در قزاقستان که روابطش با چین خوب است، مردم محتاط هستند.
هیچ کدام از اینها به این معنی نیست که همسایگان چین به آن پشت کرده اند. با توجه به حجم اقتصادی آن، این غیرقابل تصور است. اما به آینده‌ای اشاره می‌کند که در آن جاه‌طلبی‌های هژمونیک آقای شی ناکام می‌شود، زیرا کشورهای باثبات‌تر و پویاتر در مرزهای او یا در برابر ابتکارات او مقاومت می‌کنند یا از شرط‌بندی‌های خود محافظت می‌کنند، در حالی که بی‌ثبات‌ترین کشورها، با کم‌ترین چشم‌انداز، به طور فزاینده‌ای به حمایت چین متکی می‌شوند.
چالش پیش روی آمریکا و متحدانش این است که به همسایگان چین راه‌های بیشتری برای محافظت از خود ارائه دهند. برای آقای شی، این سوال مهم تر است: آیا چین می‌تواند روابطی با همسایگان خود را بپذیرد که در آن نقشی کمتر در پیشرو است؟
منبع: اکونومیست