پایگاه خبری فولاد ایران- یک مقام آذربایجانی گفت، دریای خزر در عرض چند هفته به پایین‌ترین سطح خود در تاریخ رسیده است، زیرا تغییرات آب و هوایی باعث آسیب دائمی به بزرگترین آب داخلی جهان می‌شود. کشور میزبان اجلاس آب و هوای COP29 در باکو، در مقر اصلی خود در فاصله چند دقیقه ای از دریای خزر، شاهد رکورد عقب نشینی آب شور در نزدیک به 30 سال گذشته از تاریخ طولانی زمین شناسی خود بوده است.
فایق موتلیموف، رئیس بخش سیاست های زیست محیطی در وزارت محیط زیست آذربایجان، گفت که کاهش سطح آب از سال 1995 "مشخص" بوده است. یکی از دلایل اصلی تغییرات آب و هوایی است. موتلیموف گفت که انتظار می رود تا پایان سال جاری سطح آب به سطح پایین قبلی در اواخر دهه 1970 برسد، زمانی که پس از سدسازی شاخه ها به 29 متر زیر سطح دریا کاهش یافت. سایر آب های داخلی نیز در سال های اخیر تحت فشار شدید قرار گرفته اند، از جمله دریای آرال، که تا حد زیادی طی یک دوره 50 ساله ناپدید شده است.
روهیت سامانت، یکی از نویسندگان مطالعه ای که کاهش آینده آن را پیش بینی می کند، گفت: ناپدید شدن کامل دریای خزر به دلیل عمق حوضه های میانی و جنوبی بعید است. اما بسیاری از شهرها و مناطق بندری ممکن است تحت فشار شدید قرار گیرند و سایر مناطق، از جمله در اطراف حوضه شمالی کم عمق تر، خشک شوند. مطالعه سامانت که سال گذشته در مجله Nature's Communications Earth & Environment منتشر شد، کاهش سطح آب دریاها را بین 8 تا 14 متر تا پایان این قرن پیش‌بینی کرده بود. او گفت که با افزایش دمای جهانی به دلیل تغییرات اقلیمی، تبخیر بیشتر از دریا وجود داشت، در حالی که الگوی بارش و باد تغییر کرده بود که همه بر سطح آب تأثیر می گذاشتند.
میانگین سطح دریای خزر در سال 2023 در مقایسه با سال قبل حدود 30 سانتی متر کاهش یافته و به کمترین میزان 28.99 متر زیر سطح دریا رسیده است. به گفته کمیته هماهنگی آب و هواشناسی دریای خزر، این امر به رواناب کم از سیستم رودخانه وسیع ولگا نسبت داده می شود که حدود 3500 کیلومتر از مرکز و جنوب روسیه می گذرد.
در ماه اوت، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، کوچک‌شدن دریای خزر را فاجعه بار خواند و با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه آن را مطرح کرد، زیرا نگرانی‌ها در مورد اثرات اقتصادی و زیست‌محیطی این عقب‌نشینی افزایش می‌یابد. موتلیموف گفت که یک کارگروه منطقه ای متشکل از مقامات دولتی، دانشمندان و دیگر کارشناسان در اوایل سال جاری برای درک بهتر کاهش سطح آب در مرز پنج کشور روسیه، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و ایران تشکیل شد که بر زیرساخت های ساحلی مانند بنادر و سکوهای نفتی تأثیر می گذارد.
بیش از 90 درصد از کل درآمد صادراتی آذربایجان از نفت و گاز حاصل می‌شود که بیشترین سهم را در تغییرات اقلیمی در صورت سوختن دارد. موتلیموف گفت که با کم عمق شدن آب ها، این موضوع بر "ظرفیت حمل" کشتی ها تأثیر گذاشته و آنها را مجبور به حمل کالاهای کمتری می کند. دسترسی به سکوهای نفتی نیز سخت تر شده است.
ریک فاون، مدرس ارشد روابط بین‌الملل در دانشگاه سنت اندروز، گفت که کاهش سطح آب برای کسانی که در زیرساخت‌های انرژی کار می‌کنند باعث نگرانی است. اینگر اندرسن، مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در سخنرانی در COP29 هشدار داد که خزر تحت محاصره بحران سه گانه سیاره ای قرار گرفته است: "بحران تغییرات آب و هوا، بحران طبیعت، از دست دادن زمین و تنوع زیستی، و بحران آلودگی و زباله." او گفت که این یک بحران انسانی نیز هست. "چنین کاهشی اکوسیستم ها و گونه ها را ویران می کند، معیشت را تهدید می کند و به امنیت و ثبات غذایی در سراسر منطقه آسیب می رساند."
به گزارش فولاد ایران، دریای خزر به خاطر ماهیان خاویاری وحشی معروف است که به خاطر خاویارش ارزشمند است و تخمین زده می‌شود 90 درصد از آخرین منابع باقیمانده سیاره و همچنین فوک‌های بومی خزری را در خود جای دهد.
برخی از حاضران در یک شام اختصاصی برای وزرا، سرمایه‌داران و دیگران در جریان COP29 از عقب‌نشینی قابل مشاهده دریا در اطراف باکو شوکه شدند. آنها گفتند که شام در خانه ای تاریخی واقع در ساحل دریا برگزار شد که اکنون مشرف به زمین های گلی است.
منبع: فایننشال تایمز