پایگاه خبری فولاد ایران -انتشار مدل جدید DeepSeek، فرضیات مربوط به برتری آمریکا در توسعه هوش مصنوعی را به چالش کشیده است.
به گزارش فولاد ایران، روز دوشنبه، جهان شاهد سقوط ۱ تریلیون دلاری بازار سهام تنها در یک روز بود، شوکی که توسط استارتاپ ناشناخته هوش مصنوعی چینی DeepSeek ایجاد شد. انتشار مدل جدید این شرکت، با نام R1، برتری آمریکا در هوش مصنوعی را زیر سؤال برد و نشان داد که برخی شرکت‌های چینی در حال یادگیری نحوه شکست دادن سیلیکون ولی در بازی خودشان هستند. این مدل قادر است مسائل علمی پیچیده را حل کند و عملکردی هم‌تراز با نرم‌افزارهای پیشرفته شرکت‌های فناوری آمریکایی دارد، اما ظاهراً با هزینه‌ای بسیار کمتر توسعه یافته است. به‌سرعت، R1 جایگزین ChatGPT شد و به پر‌دانلودترین اپلیکیشن رایگان فروشگاه iOS آمریکا تبدیل شد.
پیشرفت DeepSeek دو تأثیر مهم در صنعت فناوری دارد:
۱. احتمالاً موجب تسریع توسعه تجاری و پذیرش گسترده‌تر هوش مصنوعی می‌شود، همان‌طور که ChatGPT در سال ۲۰۲۲ چنین کرد.
۲. تهدیدی برای فروپاشی فرضیاتی است که سرمایه‌گذاری‌های گسترده در بازار سهام آمریکا را توجیه می‌کردند. این فرضیات بر این اصل استوار بودند که توسعه مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته نیاز به زیرساخت‌های عظیم و سرمایه‌های کلان دارد، اما DeepSeek نشان داد که ممکن است این‌گونه نباشد.
این پرسش حالا در کالیفرنیا تا وال‌استریت با فوریت مطرح شده است: آیا چین در حال رسیدن به آمریکا در هوش مصنوعی است؟ آن هم دقیقاً در زمانی که بسیاری از متخصصان معتقدند هوش مصنوعی به آستانه یک جهش تاریخی رسیده است که می‌تواند منجر به ایجاد هوشی در سطح هوش انسانی شود، مفهومی که به‌عنوان هوش مصنوعی عمومی شناخته می‌شود.
اریک اشمیت، مدیرعامل و رئیس سابق گوگل، در این باره می‌گوید:
"نوآوری‌های الگوریتمی DeepSeek به ما یادآوری می‌کند که چین و آمریکا در رقابتی شانه‌به‌شانه قرار دارند و برتری فناوری ما تضمین‌شده نیست. این موضوع صنعت ما را مجبور می‌کند که هوش مصنوعی را کارآمدتر کند. برای دستیابی به هوش مصنوعی عمومی، ما باید همچنان بر روی استعدادها سرمایه‌گذاری کنیم، از اکوسیستم متن‌باز خود حمایت کنیم و نه فقط با هزینه‌های هنگفت، بلکه با نوآوری، رقبا را شکست دهیم."
برخلاف بسیاری از استارتاپ‌های هوش مصنوعی چینی که مجبورند برای جذب سرمایه بازدهی مالی ارائه دهند، DeepSeek بدون دریافت بودجه خارجی فعالیت می‌کند. این رویکرد، به آن آزادی داده است که تنها بر پیشبرد حوزه هوش مصنوعی تمرکز کند، نه بر کسب درآمد.
ادعا شده که مرحله نهایی آموزش مدل R1 فقط ۵.۶ میلیون دلار هزینه داشته است. البته این رقم، هزینه‌های زیرساخت‌های رایانشی و مراحل آموزشی قبلی را در نظر نمی‌گیرد، بنابراین مقایسه دقیق آن با مدل‌های آمریکایی دشوار است.
ادعاهایی وجود دارد که DeepSeek برای کاهش هزینه‌ها، از خروجی مدل‌های OpenAI برای آموزش خود استفاده کرده است، در حالی که این کار برخلاف شرایط استفاده OpenAI است. بااین‌حال، این یک روش غیررسمی است که ظاهراً برخی شرکت‌های آمریکایی نیز از آن استفاده می‌کنند.
جالب است که سیاست‌های محدودکننده صادرات تراشه‌های پیشرفته آمریکایی به چین، ممکن است ناخواسته به پیشرفت DeepSeek کمک کرده باشد. عدم دسترسی به سخت‌افزارهای پیشرفته، این شرکت را مجبور کرد که راه‌های خلاقانه‌ای برای بهینه‌سازی عملکرد تراشه‌های کم‌قدرت‌تر پیدا کند.
رهبران سیلیکون ولی با ترکیبی از تحسین و تردید به موفقیت DeepSeek واکنش نشان داده‌اند. سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، مدل R1 را "تأثیرگذار" خوانده است. مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، نیز از نوآوری‌های این شرکت تمجید کرده اما تأکید کرده که سرعت بالای پیشرفت در این حوزه، ارزیابی تأثیرات واقعی DeepSeek را دشوار می‌کند.
درعین‌حال، برخی تحلیلگران معتقدند که هنوز چین در حال تقلید از مسیر آمریکا است، نه تعیین جهت جدید در این صنعت.
این تحول در زمانی رخ داده که رقابت میان آمریکا و چین برای برتری در هوش مصنوعی به مرحله حساسی رسیده است. زاکربرگ هشدار داده که اگر مدل R1 به استاندارد جهانی مدل‌های متن‌باز تبدیل شود، این مسئله می‌تواند به ضرر آمریکا تمام شود.
با توجه به حساسیت موضوع، دیپلماسی بین‌المللی در این زمینه به یک ضرورت تبدیل شده است. DeepSeek نه‌تنها دنیای فناوری، بلکه معادلات ژئوپلیتیکی را نیز متحول کرده است.
منبع: فایننشال تایمز